Jak zjeść i się najeść po francusku bez fałszywych przyjaciół
Fals friends, faux amis czyli po polsku fałszywi przyjaciele. Pod tymi hasłami kryją się słowa, które łudząco przypominają w mowie lub piśmie słowa z naszego rodzimego języka.
Zbliża się czas wakacji i wyjazdów, które często bywają też po prostu podróżami kulinarnymi. We Francji, która jest znana ze smacznej kuchni i celebracji posiłków, czekają nas nas kulinarne niespodzianki podane w formie faux amis. Zatem jak dobrze zjeść i najeść się à la française bez wpadek językowych?
Śniadanie
Śniadanie, po francusku to le petit-déjuner, potocznie p'tit-déj. Tu raczej nic nas nie powinno zaskoczyć poza tym, że petit jest faktycznie małe jak nazwa głosi.
Obiad
Na przystawkę można się spodziewać małej przekąski, na przykład na bazie ciasta francuskiego, z tym, że wspomniane ciasto po francusku to ciasto przekartkowane la pâte feuilletée, więc mimo swojego francuskiego pochodzenia nazwane jest zupełnie inaczej.
Danie główne też może nas zaskoczyć, bo polski kotlet, po francusku côtelette może oznaczać również żeberka. Kiedy zamarzy nam się krokiet - w kuchni polskiej rodzaj rolady z naleśnika z nadzieniem, podsmażanej w panierce - to we Francji croquette przy stole może bardzo zdziwić. Francuz pomyśli, że rozmawiamy o karmie dla kota lub psa.
Kolejnym daniem z serii faux amis to budyń i le boudin, co oznacza po francusku naszą kaszankę i daleko jej do słodkości w typie le pudding à la vanille.
Kiedy jesteśmy zaproszeni na obiad do francuskiego domu, gospodarze chętnie pochwalą się swoją garde-manger co dla nich będzie spiżarnią, a nie polską garmażerką. Dodatkowo też opowiedzą jak przygotować la crème brûlée według sprawdzonej la recette, co oznacza po prostu przepis, bo recepta po francusku to l'ordonance.
Deser
Wybieranie deseru po francusku to już nie lada wyczyn: szarlotka, makaron, kompot... wszystko na słodko oczywiście. Niestety we francuskiej wersji la charlotte nie znajdziemy grama jabłka, za to biszkopty, mascarpone i owoce jak najbardziej. Swoją drogą, legenda głosi, że deser ten pochodzi z Anglii i został wymyślony na cześć Królowej Charlotty. Jak widać w kwestiach kulinarnych Francuzi potrafią się zachwycać nawet czymś co pochodzi z Wysp! Makaron, po francusku częściej występujący w liczbie mnogiej, les macarons to delikatne, kolorowe ciasteczka na bazie mąki migdałowej i nic nie mają wspólnego z makaronem, który po francusku to les pâtes. La compote, który brzmi bardzo swojsko niestety nie jest napojem, którym możemy ugasić pragnienie. To deser najczęściej z ugotowanych, zmiksowanych jabłek.
Kolacja
Wieczorem przy kolacji możemy na talerzu spotkać dwa słówka z serii faux amis. Pierwsze to słowo les légumes, które możemy mylnie rozumieć jako legumina. Pierwotnie w obu językach oznaczało jarzyny i tak zostało do dziś, ale tylko we francuskim. W języku polskim legumina to słodka potrawa mączna podawana jako deser. Drugim słowem, które często pojawia się w przypadku potraw to la garniture - śmieszy zarówno Francuzów jak i Polaków. Dla pierwszych to dodatki np. do naleśników podanych wytrawnie: szynka, sałata, jajko. Dla drugich to eleganckie ubranie dla mężczyzny.
Wisienka na torcie czyli la cerise sur le gâteau.
Jeśli chcemy powiedzieć o kimś, że jest francuskim pieskiem, należy zapomnieć o psie. Wersja francuska tego wyrażenia to faire la fine bouche czyli robić małe usteczka i grymasić bez końca nad talerzem.
O autorce:
Magda Charasimiuk
Lektorka języka polskiego jako obcego, języka francuskiego i kulturoznawczyni, absolwentka Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunkach filologii romańskiej, kulturoznawstwa oraz języka polskiego jako obcego. Uczy języka francuskiego i polskiego jako obcego od 20 lat, w swojej pracy koncentrując się na budowaniu relacji i towarzyszeniu kursantowi przy odkrywaniu zawiłości obu języków. Przy nauczaniu lubi stosować nowe rozwiązania oraz aplikacje językowe. Wolny czas spędza na robieniu zdjęć, spacerowaniu z psem i pomocy w fundacji na rzecz zwierząt.