Jak zmotywować pracowników do nauki języków obcych w ramach programu szkoleniowego?
Pracownicy to najcenniejszy zasób każdego przedsiębiorstwa. W dzisiejszych czasach chyba nikt nie ma już wątpliwości, że inwestowanie w ich rozwój przynosi firmie szereg wymiernych korzyści. Wśród oferowanych szkoleń i programów edukacyjnych prym wiodą kursy językowe, które nie tylko stanowią atrakcyjny benefit dla pracownika, ale także przyczyniają się do poprawienia jakości funkcjonowania firmy i poszerzenia jej perspektyw biznesowych. Nic więc dziwnego, że pracodawca, który inwestuje w podniesienie kwalifikacji swojej kadry, chce widzieć zwrot z inwestycji. Jednak aby był on możliwy – pracownicy muszą być otwarci na zdobywanie nowej wiedzy, a także odpowiednio zmotywowani.
Co zrobić, aby prowadzone w firmie kursy językowe przynosiły jak najwięcej korzyści? Jak zachęcić pracowników do korzystania z nich i jak motywować ich do regularnej nauki? – o tym w dzisiejszym artykule.
Rodzaje motywacji
Na początek warto przyjrzeć się naturze motywacji oraz jej rodzajom. Motywacja najogólniej definiowana jest jako wewnętrzny stan gotowości do podjęcia określonych działań lub osiągnięcia zamierzonego celu. Wyróżnia się dwa główne rodzaje motywacji: wewnętrzną oraz zewnętrzną. Motywacja wewnętrzna (nazywana również autonomiczną) opiera się przede wszystkim na bodźcach płynących z naszego wnętrza, związanych z osobistymi przekonaniami, zainteresowaniami, czy potrzebą samorealizacji. W przypadku nauki języka może to być fascynacja kulturą danego kraju lub przyjemność płynąca z samej umiejętności posługiwania się językiem obcym. Motywacja zewnętrzna (lub inaczej: instrumentalna) związana jest natomiast z czynnikami zewnętrznymi, takimi jak nagrody i pochwały (wówczas mówimy o motywacji pozytywnej) lub kary (wtedy mamy do czynienia z motywacją negatywną). W środowisku pracy nagrodami są najczęściej: pochwała przełożonego, premia finansowa albo awans. Przykładowe kary to z kolei: nagana lub pozbawienie określonych benefitów pracowniczych, takich jak np. możliwość korzystania ze szkoleń na koszt pracodawcy.
Motywacja wewnętrzna – jako ta oparta na osobistych wartościach, pasji oraz chęci samorozwoju – uważana jest za najbardziej pożądany, a zarazem najsilniejszy rodzaj motywacji. Należy jednak pamiętać, że w życiu zawodowym nierzadko znacznie większą rolę odgrywa motywacja zewnętrzna, bazująca na potrzebie zabezpieczenia lub poprawy swojej sytuacji bytowej albo ewentualnie – na chęci uniknięcia nieprzyjemnych konsekwencji wynikających z niewywiązania się z zawodowych obowiązków. Nie oznacza to jednak, że te dwa rodzaje motywacji nie mogą występować jednocześnie. Dzieje się tak na przykład, kiedy pracownika motywuje zarówno silna potrzeba rozwoju (który stanowi dla niego wartość samą w sobie), jak i czynniki zewnętrzne, takie jak chęć bycia docenionym przez zespół lub szefa, czy możliwość uzyskania podwyżki.
Opracowując strategię motywowania kadry do nauki języków obcych, warto korzystać z wiedzy o naturze i rodzajach motywacji. Może to znacznie ułatwić skuteczne zaangażowanie pracowników w proces podnoszenia zawodowych kompetencji.
Jak zachęcić pracowników do nauki języka?
Oferując pracownikom udział w profesjonalnych kursach językowych, warto jeszcze przed rozpoczęciem zajęć zadbać o wzbudzenie odpowiedniej motywacji do nauki. Aby program szkoleniowy przyniósł firmie jak najwięcej pożytku – powinien uwzględniać nie tylko potrzeby przedsiębiorstwa, ale także być jak najbardziej atrakcyjny dla uczestników. Im więcej korzyści pracownik dostrzeże w oferowanym kursie, tym chętniej i z większą motywacją zaangażuje się w realizację założonych celów szkoleniowych.
Aspekty, o które zdecydowanie warto zadbać na tym etapie, to:
Omówienie korzyści płynących z nauki języka
Przed rozpoczęciem kursu warto uświadomić kadrze, że nauka języka to doskonała okazja do rozwoju i poszerzania horyzontów, nie tylko zawodowych, ale także osobistych. Biegłość w posługiwaniu się językiem obcym daje znacznie większą swobodę w komunikacji z klientami i współpracownikami z całego świata, a to może przełożyć się na lepsze wyniki biznesowe firmy i poczucie satysfakcji z wykonywanej pracy. Znajomość języków obcych podnosi również pewność siebie, otwiera nowe możliwości zawodowe i zwiększa szanse na awans. Wszystkie te aspekty mogą przyczynić się do wzbudzenia pozytywnej motywacji zewnętrznej.
Analiza potrzeb szkoleniowych
Im lepiej dostosujemy kurs do indywidualnych potrzeb i celów rozwojowych pracownika – tym większa szansa na dobrą motywację do nauki i regularne uczestnictwo w zajęciach. Dlatego już na etapie planowania firmowych kursów językowych warto pytać pracowników o zdanie i włączyć ich w proces decyzyjny dotyczący wyboru optymalnego programu szkoleniowego. Aby zajęcia językowe miały jak najwięcej sensu – muszą być dostosowane do aktualnego poziomu ucznia, jego dyspozycyjności czasowej, a w miarę możliwości także do sposobu, w jaki lubi się uczyć (indywidualnie lub w grupie, online lub stacjonarnie itd.). Rozmowa o potrzebach i zainteresowaniach pracownika w tym obszarze może też być świetną okazją do pobudzenia jego motywacji wewnętrznej.
Ustalenie reguł uczestniczenia w kursie
Dobrym pomysłem będzie ustalenie klarownych zasad uczestnictwa w oferowanych kursach językowych. Ważne, aby pracownik wiedział, czy zajęcia będą odbywać się w czasie pracy, czy powinien wygospodarować na nie osobny termin. W przypadku kursu realizowanego w godzinach pracy – warto zadbać o to, aby pora zajęć nie pokrywała się z innymi ważnymi spotkaniami lub zadaniami. Pomoże to zredukować ryzyko częstych nieobecności na lekcjach, które mogą być spowodowane przez pilniejsze obowiązki zawodowe.
Docenienie wysiłku i zaangażowania pracownika
Na wzmocnienie motywacji pracowników do wzięcia udziału w kursach językowych z pewnością wpłynie wizja nagrody za wysiłek włożony w podnoszenie kompetencji. Nagrodą może być na przykład jednorazowa premia, dodatek do wynagrodzenia albo awans (pionowy lub poziomy). Zachętę stanowić może także sfinansowanie przez pracodawcę możliwości uzyskania certyfikatu językowego lub przyzwolenie na większą elastyczność w miejscu pracy (np. pracę w trybie hybrydowym). Nie zapominajmy również o znaczeniu takich form docenienia, jak pochwała udzielona przez przełożonego, czy uznanie ze strony współpracowników.
Jak zadbać o wysoki poziom motywacji do nauki?
Kiedy już uda nam się zachęcić pracowników do wzięcia udziału w profesjonalnych kursach językowych, warto również zadbać o ich motywację do regularnej nauki i systematycznego uczęszczania na zajęcia. W jaki sposób możemy to zrobić? Pomocne może być na przykład:
Jasne zdefiniowanie oczekiwań wobec pracowników biorących udział w szkoleniu
W wielu firmach kursy językowe opłacane przez pracodawcę stanowią formę benefitu, czyli atrakcyjnego dodatku do wynagrodzenia. Niekiedy zdarza się jednak, że pracownicy, którzy za udział w zajęciach nie muszą płacić z własnej kieszeni – traktują kurs „po macoszemu”, nie przykładając się do nauki i nie dbając o regularne uczestnictwo w lekcjach. Warto więc już na samym początku ustalić przejrzyste reguły dotyczące obecności, a także oczekiwań odnośnie osiąganych wyników w nauce. Dobrym pomysłem może być na przykład sformułowanie mierzalnych celów, jakie stoją przed pracownikiem biorącym udział w kursie, a także jasne określenie konsekwencji w przypadku niewywiązania się z ustalonych reguł.
Zadbanie o wysoką jakość kursu i doświadczonych lektorów
Na motywację pracowników do nauki oraz gotowość do regularnego uczęszczania na zajęcia z pewnością wpływa również sposób przekazywania wiedzy i doświadczenie lektora. Im ciekawiej prowadzone zajęcia, tym większe zaangażowanie uczniów. Wybór właściwego dostawcy, który zrealizuje szkolenie możliwie najlepiej odpowiadające na potrzeby kursantów, ma więc ogromne znaczenie.
Monitorowanie postępów w nauce
Aby zapewnić wysoką skuteczność kursu językowego, warto regularnie monitorować postępy pracowników, a także omawiać z nimi zrealizowane cele i osiągnięte wyniki (np. bazując na testach sprawdzających). Istotne jest również, aby konsultować z pracownikami jakość dostarczanych szkoleń i pytać ich o informację zwrotną dotyczącą kursu lub lektora. Pozwoli to na dodatkową weryfikację dostawcy, a w razie potrzeby – wprowadzenie ewentualnych korekt do programu lub sposobu prowadzenia kursu.
Wprowadzenie elementu grywalizacji
Jedną z metod mających na celu wzmocnienie motywacji do nauki jest grywalizacja (lub inaczej: gamifikacja), czyli technika polegająca na wykorzystaniu mechanizmów występujących w grach do zwiększenia poziomu zaangażowania uczestników w proces przyswajania wiedzy. Pomocne mogą tu być między innymi takie strategie, jak: ustalenie systemu punktacji i nagród zdobywanych za ukończenie określonego etapu, czy urozmaicenie zajęć o takie elementy, jak quizy, interaktywne ćwiczenia, czy różnego rodzaju zabawy, które mogą ułatwić przyswajanie przerobionego materiału. Warto jednak uważać, aby zaproponowana forma gamifikacji nie była zbyt „agresywna”. Wielu pracowników jest bowiem zmęczonych koniecznością nieustannej rywalizacji i konkurowania w miejscu pracy, nic więc dziwnego, że na dodatkowych zajęciach językowych chcieliby tego uniknąć.
Co zrobić, kiedy program szkoleniowy nie przynosi zamierzonych rezultatów?
Niekiedy zdarza się, że – nawet pomimo świetnie opracowanego planu szkoleniowego oraz starannie wdrożonej strategii motywacyjnej – kurs nie przynosi spodziewanych efektów. Co robić, kiedy napotkamy problemy z frekwencją lub osiągane przez pracowników wyniki będą znacznie odbiegać od oczekiwanych? W pierwszej kolejności warto poprosić o feedback samych pracowników. Stworzenie bezpiecznej przestrzeni na wyrażenie szczerej opinii (na przykład w formie anonimowych ankiet) pozwala zazwyczaj na uzyskanie wielu cennych danych. Niezbędne może okazać się zrewidowanie celów szkolenia, jego zakresu lub sposobu realizacji. Konieczne może być również większe zaangażowanie przełożonych we wspieranie i inspirowanie pracowników do aktywnego korzystania ze zdobytych umiejętności. W niektórych sytuacjach warto także rozważyć przeszkolenie pracowników z wiedzy o tym, jak się skutecznie uczyć oraz jak radzić sobie z przejściowymi spadkami motywacji.
Jak sprawić, aby inwestycja w kursy językowe w firmie się opłaciła?
Decydując się na wprowadzenie oferty kursów językowych w miejscu pracy, warto się do tego dobrze przygotować. Im lepiej zdefiniujemy cele, dokładniej przeanalizujemy potrzeby rozwojowe (zarówno firmy, jak i pracowników) oraz staranniej wybierzemy dostawcę usług – tym większa szansa na oczekiwane rezultaty szkoleń, a tym samym – zwrot z inwestycji. Dobrze również zadbać o odpowiedni system motywacyjny, który wzmocni zaangażowanie pracowników nie tylko w podnoszenie kompetencji językowych, ale także w aktywne wykorzystywanie zdobytych umiejętności w codziennej pracy.