MAKE czy DO? Czyli dlaczego "robienie" po angielsku bywa takie trudne
“Co ja takiego zrobiłem?” chciałoby się czasem zapytać, gdy koleżanka z pracy dyskretnie wysyła nam sms-a “Teraz to sobie narobiłeś kłopotu!”. Czyżbym zrobił kogoś w balona? “Narobiłeś bigosu!” mówi nagle szef, a my nadal nie wiemy, cośmy takiego zrobili!
Robienie bowiem jest robieniu nierówne: najlepiej widać to, gdy staramy się dostrzec różnice w angielskich słowach MAKE oraz DO, czyli… no właśnie. Co oni narobili z tymi czasownikami? Czyżby ktoś zrobił błąd, tłumacząc te dwa podstawowe słowa?
Nic podobnego.
Oba słowa, oczywiście, potocznie tłumaczymy jako ROBIĆ, ale przecież wiemy, że aby zrobić obiad, należy go MAKE, a żeby zrobić zadanie na angielski, trzeba je DO. Skąd te różnice?
Istnieje sposób, by opanować właściwe znaczenie obu czasowników.
Jakie są RÓŻNICE w użyciu MAKE i DO?
Czasownik DO najlepiej pamiętać i używać, gdy chcemy podkreślić, że dana aktywność jest CZYNIONA, WYKONYWANA, czyli po prostu, gdy podejmujemy działanie. DO więc odnosi się do SAMYCH CZYNNOŚCI, np.
- DO (the) LAUNDRY, czyli robić pranie (nie ‘robimy’ bowiem nowych ubrań, a wykonujemy czynności związane z ich utrzymaniem w czystości!)
- DO (the) DISHES, czyli myć naczynia (wykonywać czynności związane z naczyniami),
- DO TAXES, czyli rozliczać się z fiskusem (nie tworzymy przecież nowych przepisów, a wykonujemy czynności związane z rozliczaniem rachunków).
Gdy ktoś DOES EXERCISES - wykonuje ćwiczenia, a gdy DOES CRIME, aktywnie popełnia zbrodnię; DO, jak widać, odnosi się do robienia czynnie wszystkiego, by coś osiągnąć.
Czasownik MAKE, tymczasem, odnosi się do TWORZENIA, ROBIENIA od ZERA, by uzyskać coś nowego, dlatego też warto MAKE MONEY, czyli ‘robić’ kasę (zarabiać pieniądze), a nawet bardziej - MAKE FRIENDS, czyli nawiązywać, tworzyć nowe przyjaźnie!
Bardziej przyziemnymi przykładami będą na pewno:
- Robienie ciasta, czyli MAKING CAKE,
- Albo smakowite MAKING DINNER, czyli robienie kolacji, gdzie dzięki naszemu działaniu POWSTAJE PYSZNY NOWY TWÓR (a jeśli to pierogi, to powstaje prawdziwe dobro narodowe!).
MAKE, najzwyczajniej, oznacza ROBIENIE czegoś, czego nie było wcześniej, podczas gdy DO podkreśla, że skupiamy się na samym DZIAŁANIU, ROBIENIU CZYNNOŚCI.
Najpopularniejsze KOLOKACJE z DO i MAKE
Najpopularniejsze połączenia tych dwóch wyrazów znajdują się w tabelce poniżej:
UWAGA - zwróćmy uwagę na to, jak wiele z poniższych kolokacji nie tłumaczy się przez czasownik ROBIĆ!
| DO | TŁUMACZENIE | MAKE | TŁUMACZENIE |
| military service | odbywać służbę wojskową | a difference | robić różnicę |
| your duty | wypełnić swój obowiązek | money | zarabiać pieniądze, robić pieniądze |
| your job | wykonywać swoją pracę | a fuss | robić dużo hałasu (o coś), wybrzydzać, awanturować się |
| crosswords | rozwiązywać krzyżówki | a scene | robić scenę |
| somebody a favour | zrobić komuś przysługę | a mess | robić bałagan |
| something for a living | robić coś zarobkowo, utrzymywać się z czegoś | a list | robić listę |
| the dishes | zmywać naczynia | profit | osiągać zysk |
| the laundry | robić pranie | a commitment | zobowiązać się |
| aerobics | ćwiczyć aerobik | a sound | wydać dźwięk |
| yoga | ćwiczyć jogę | a will | przygotować testament |
| your hair | układać włosy, uczesać się | a promise | złożyć obietnicę |
| time | siedzieć w więzieniu | a phone call | wykonać telefon |
| drugs | brać narkotyki | a speech | wygłosić przemowę |
| the washing | robić pranie | friends | zaprzyjaźnić się |
| experiments | robić eksperymenty | sense | mieć sens |
| the shopping | robić zakupy | arrangements | poczynić przygotowania, umówić się (na coś) |
Wyrażenia IDIOMATYCZNE z DO i MAKE
Ponadto, oba czasowniki, MAKE i DO, tworzą wiele przydatnych zwrotów idiomatycznych i stałych kolokacji, jak na przykład:
- Make someone's day, czyli sprawić, że ktoś ma dobry humor, uszczęśliwić kogoś.
- Make ends meet, czyli wiązać koniec z końcem, a gdy nie starcza nam do pierwszego, chciałoby się krzyknąć
- Oh no, I’m not gonna make it!, czyli nie dam rady!
- Make bones about something, czyli robić niepotrzebne ceregiele.
- It will do the trick, czyli to się świetnie nada (na przykład abymake it up to Steven, czyli by wynagrodzić Stevenowi jakiś kłopot).
- Do wonders, czyli zdziałać cuda.
- Do somebody’s head in, czyli srogo kogoś wkurzać.
O autorce:
